استاد اکبر رادی یکی از بزرگترین نمایشنامه نویسان ایران فرزند رشت و زاده شهر باران است
سرویس فرهنگی :
اختصاصی _ گیل نامه / حتماً بنرهایی را که به همت شهرداری رشت در خیابانهای شهر برای معرفی هنرمندان و مفاخر گیلان نصب شدهاند دیدهاید. کاری جالب که هرچند دیر ولی قدمی است برای شناختن بیشتر مفاخر رشت. یکی از این بنرها مربوط به استاد «اکبر رادی» است. از او چقدر میدانید و این مرد بزرگ را چقدر میشناسید؟
اگر بخواهیم از تاریخ تولد و وفات و تعداد فرزندان و فرزند چندم بودن رادی بگوییم تکرار مکرراتی است که با یک سرچ ساده در سایتهای بسیاری آنها را پیدا خواهید کرد. بیایید کمی از هنر قلم او بگوییم و شهرت و محبوبیتاش نزد بزرگان هنر ایرانی. در داستان زندگی خیلی از بزرگان و هنرمندان یک نقطه اوج، یک آن، وجود دارد که تحولی بزرگ در زندگی آنها ایجاد کرده است. این لحظه در زندگی استاد رادی دیدن تئاتر خانه عروسک هنریک ایبسن در دهه سی بود. همانجا بود که اکبر رادی یکی از برجستهترین و تأثیرگزارترین نمایشنامهنویسان ایران متولد شد.
او اولین نمایشنامه خود با عنوان «روزنه آبی» را در سال ۱۳۳۸ نوشت. البته این نمایشنامه دوسال بعد چاپ شد. کتابی کمحجم و پرمغز. داستان در کوچه و خیابانهای همین رشت خودمان شکل گرفته است. کوچههای قدیمی و خانههای بزرگ. این نمایشنامه را که بخوانید، فرقی نمیکند چند سال از نگارشاش گذشته باشد. فرقی نمیکند مربوط به کدام سال و حال و هوای رشت است، مسافر زمان میشوی و در کوچهپسکوچههای محلههای قدیمی گذر میکنی. یکهو خودت را وسط خانواده بلورچیان میبینی که منتظر آمدن خواستگار برای دخترشان هستند. بوی ماهی میآید. پیلهآقا که از کنارت رد میشود میفهمی بو از کجا بوده و سر میخوری توی بازار ماهیفروشان رشت، که نوکر پیلهآقا را میبینی توی مغازه در حال آب پاشیدن روی ماهیهای کهنه است تا تازه و سالم به نظر برسند. با صدای خانم خانه برمیگردی توی همان خانه بزرگ. از انوش سمیعی میشنوی و پاتوقاش که کافه نوشین است. همان کافه نوشین قدیمی خودمان…
این نمایشنامه سلیس و روان موضوع تفاوت نسلها و اختلافات و مشکلات پیرامون آن را بررسی میکند. کتابی به ظاهر ساده اما با محتوایی متفکرانه.
استاد اکبر رادی از زبان بسیاری از بزرگان و مفاخر ایران ستوده و توصیف شده است. بهرام بیضایی، جلال آل احمد، محمود دولتابادی، احمد شاملو، خسرو گلسرخی، محمدعلی جمالزاده و… از او نوشته و گفتهاند.
بنیاد اکبر رادی مقالههای بسیاری در مورد استاد فراهم کرد و با زحمات همسر آقای رادی این مقالهها دستهبندی شد. اما در رشت آنمقدار که شایسته این استاد بزرگ است به او پرداخته نشده است. شاید بزرگداشت و یادبودی به مناسبت روز تولد او در یکی از کتابخانههای رشت برگزار شود، اما مسئولین حوزه هنری گیلان در این زمینه تلاش زیادی نکردهاند. استاد اکبر رادی را گیلانیهای بیشتری باید بشناسند .
جای خالی برنامههای ویژهای که به شناخت بیشتر مردم از مفاخری چون اکبر رادی کمک میکند در صدا و سیمای گیلان خالی است.
استاد اکبر رادی فرزند رشت بود و مایه مباهات این شهر است.
به مفاخرمان توجه بیشتری کنیم و آنها را از یاد نبریم.
✍ راضیه حسینی