گیل نامه / گل گاوزبان یک گیاه علفی به طول ۷۰ – ۴۰ سانتی متر است. این گیاه در مزارع و گاهی زمین های بایر می روید. منشأ اولیه آن دمشق بوده است. گل گاوزبان دارای طبیعت گرم و اثر نشاط آور و آرامش بخش است. دم کرده گل گاوزبان به همراه کمی لیمو عمانی، یک دمنوش مناسب برای مقابله با سرماخوردگی است. از تجزیه شیمیایی گیاه گل گاوزبان مهم ترین ماده ای که به دست می آید نیترات دو پتاس می باشد و بیشتر خواص آن مربوط به این ماده است. گل گاو زبان گیاهی طبی است که تقریبا تمامی اجزای آن، اعم از گل ها و برگ ها و دانه های آن به عنوان دارو استفاده می شود. همچنین دانه های این گیاه را برای تهیه روغن مورد استفاده قرار می دهند.
خواص درمانی گل گاوزبان
برای گل گاو زبان فواید زیادی نام برده اند، مهمترین آن ها که به اثبات رسیده و تقریبا تمامی اطبا از گذشته تا حال بر آن توافق دارند، عبارت است از:
- تقویت کننده اعصاب و روان و حواس پنجگانه و نشاط آور است.
- تصفیه کننده خون است.
- آرام کننده اعصاب است.
- عرق آور است.
- ادرار آور است.
- کلیه ها را تقویت می کند.
- سرماخوردگی را برطرف می کند.
- برگ تازه گل گاو زبان برای درمان جوش های چرکین دهان اطفال، برفک، سستی بیخ دندان و رفع حرارت دهان موثر است.
- عرق گل گاوزبان برای امراض سوداوی، وسواس و خفقان مفید است.
- گل گاوزبان دارای منیزیم بوده و از سرطان پیشگیری می کند.
- در درمان اختلال حواس کاربرد فراوانی دارد.
- گل گاوزبان شکم را نرم و کیسه صفرا را باز می کند.
- در تنظیم اختلالات ادراری و تعریق، موثر است.
- در درمان برونشیت موثر است.
- بی اختیاری دفع ادرار را درمان می کند.
- التهاب و ورم کلیه را درمان می کند.
- گل گاوزبان در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است.
- ضماد برگ های گاوزبان برای رفع ورم موثر است.
- برگ های گاوزبان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید.
- برگ های تازه گل گاوزبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می باشد و در بعضی از کشورها آن را داخل سالاد می ریزند.
دم کرده گل گاوزبان
در معالجه تب های دانه ای مانند سرخک، آبله مرغان مصرف دم کرده آن با لیمو عمانی اثر شفا بخشی دارد. این دم کرده در درمان درد های ناشی از سنگ کلیه و دفع سنگ مثانه نیز بسیار مفید است. اگر دچار آلرژی های فصلی می باشید توصیه به مصرف دم کرده گل گاوزبان است. دم کرده گل گاوزبان برای درمان جوش های دهان، آفت دهانی بسیار نافذ است. گاهی اوقات سرفه های فصل سرما را هیچ قرص و شربتی درمان نمی کند، اما تجویز یک جوشانده سنتی مانند گل گاوزبان به صورت مرحمی قوی عمل خواهد کرد. دم کرده گل گاوزبان به همراه کمی لیمو عمانی، یک دمنوش مناسب برای مقابله با سرماخوردگی است. این دمنوش به شرط ترش نبودن به خصوص در ابتدای شروع علائم سرماخوردگی، یک نوشیدنی مناسب برای بهبود حال بیمار است. گل گاوزبان در درمان سرفه های مزمن، وقفه های تنفسی و آسم های خفیف نیز موثر است. در درمان سرفه های خشک می توان گیاه گل گاوزبان را با بابونه، سنبل‌الطیب، شقایق مخلوط نموده و دم کرده حاصل از این چند گیاه را روزی ۳-۲ بار بنوشید.
طرز تهیه دم کرده گل گاوزبان و لیمو عمانی:
مواد لازم:
- گل گاوزبان: ۳ قاشق غذاخوری
- لیمو عمانی: ۲ عدد
- عسل: ۲ قاشق مرباخوری در هر لیوان
- آب جوش: ۴ لیوان
طرز تهیه:
لیمو عمانی ها را سوراخ کرده و یا از وسط نصف کنید، به همراه گل گاوزبان و آب جوش در قوری چینی بریزید و اجازه دهید روی حرارت ملایم به مدت ۳۰ دقیقه دم بکشد. سپس دم کرده را در یک لیوان و یا فنجان بزرگ بریزید عسل را بیفزایید و هم بزنید تا کاملا حل شود، حال به آرامی میل کنید.
مضرات گل گاوزبان
- مصرف این گیاه در دوز زیاد یا دراز مدت، به دلیل داشتن مواد شیمیایی خطرناکی به نام آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS) می تواند باعث بروز سرطان کبد و یا آسیب به این عضو حیاتی شود.
- به دلیل داشتن آلکالوئید های پیرولیزیدینی (PAS) زنان باردار باید حد الامکان از مصرف این گیاه خودداری کنند، زیرا این ماده شمیایی ممکن است باعث شود که نوزاد در زمان تولد ناقص به دنیا بیاید. همچنین مادرانی که در حال شیردهی به نوزاد خود هستند، حدالامکان از مصرف گل گاوزبان خودداری کنند، زیرا احتمال انتقال این ماده شیمیائی خطرناک از طریق شیر مادر به نوزاد وجود دارد.
- مصرف روغن گل گاوزبان ممکن است باعث افزایش و طولانی شدن مدت زمان خونریزی شود، به همین دلیل استفاده از آن بر روی زخم ها باید بسیار با احتیاط انجام شود.
- مصرف گل گاوزبان ممکن است در بعضی از افراد باعث بروز بیماری های کبدی شود.
- افرادی که بر روی آنها عمل جراحی انجام شده است، در صورت مصرف گل گاوزبان، احتمال خونریزی در آن ها افزایش می یابد، به همین جهت حداقل تا ۲ هفته پس از جراحی باید از مصرف این گیاه خودداری کنند، زیرا این گیاه تا حدی خون را رقیق می کند.
رسانه دکتر سلامت
#گیل نامه
